Chuyên mục hỏi đáp
Chuyên mục hỏi đáp
Trả lời: Hầu hết các bà mẹ sẽ có sữa non ngay sau khi sinh (trong vài giờ đầu), dù sinh thường hay sinh mổ.
Sữa non: Có ngay sau sinh, màu vàng sánh, giàu kháng thể – rất quan trọng cho trẻ sơ sinh. Lượng rất ít nhưng hoàn toàn đủ cho dạ dày nhỏ xíu của bé.
Sữa chuyển tiếp/sữa trưởng thành: Thường bắt đầu về vào ngày thứ 2–5 sau sinh và tăng dần về lượng trong những ngày tiếp theo.
⏱ Thời gian sữa về nhanh hay chậm phụ thuộc vào các yếu tố:
Cho bé bú sớm và thường xuyên ngay sau sinh (tốt nhất là trong giờ đầu – da kề da).
Sức khỏe của mẹ và bé (ví dụ: mẹ mất máu nhiều, sinh non có thể chậm sữa).
Tâm lý: Mẹ bị căng thẳng, lo lắng cũng có thể ảnh hưởng đến việc tiết sữa.
Trả lời: Sữa mẹ thường sẽ về trong vòng 2–5 ngày sau sinh, và việc chưa có nhiều sữa trong vài ngày đầu là bình thường. Tuy nhiên, bạn cần làm những việc sau để giúp sữa về sớm và nhiều hơn:
1. Cho bé bú sớm và bú thường xuyên
Bú ngay trong giờ đầu sau sinh, nếu có thể.
Bú ít nhất 8–12 lần mỗi 24 giờ, kể cả ban đêm.
Cứ để bé bú theo nhu cầu, không giới hạn thời gian mỗi cữ.
2. Tiếp xúc da kề da
Cho bé nằm da kề da với mẹ càng nhiều càng tốt.
Việc này kích thích hormone tiết sữa (oxytocin).
3. Kiểm tra tư thế và cách ngậm bú
Ngậm đúng giúp bé hút hiệu quả và mẹ không bị đau.
Nhờ nhân viên y tế hỗ trợ hướng dẫn tư thế bú nếu cần.
4. Vắt sữa đều nếu bé chưa bú tốt
Nếu bé chưa bú mạnh, mẹ nên vắt sữa tay hoặc dùng máy hút sữa mỗi 2–3 giờ để kích thích tuyến sữa.
Giữ lại sữa non vắt ra để đút thìa hoặc cho bé uống bằng cốc.
5. Nghỉ ngơi và ăn uống đầy đủ
Mẹ nên được nghỉ ngơi hợp lý, ăn đủ dinh dưỡng và uống đủ nước.
Tránh stress vì tâm lý lo lắng sẽ ức chế tiết sữa.
🔔 Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu sau 5–7 ngày mẹ vẫn chưa có sữa hoặc rất ít, nên gặp tư vấn viên sữa mẹ, bác sĩ hoặc điều dưỡng chuyên sản – nhi để được hỗ trợ.
Trả lời: Không. Hầu hết các kháng sinh sử dụng trong và sau mổ thường không ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sơ sinh. Trong các trường hợp đặc biệt, nhân viên y tế sẽ có nhắc nhở thích hợp.
Trả lời: Có. Sữa mẹ chứa đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ sơ sinh, đặc biệt trong 6 tháng đầu. Cơ thể người mẹ sẽ điều chỉnh thành phần sữa phù hợp với nhu cầu phát triển của con.
Trả lời: Không hẳn. Ngay cả khi mẹ ăn uống chưa thật sự đầy đủ, cơ thể vẫn ưu tiên sản xuất sữa chất lượng tốt. Tuy nhiên, mẹ cần chăm sóc bản thân để duy trì sức khỏe lâu dài và đủ năng lượng cho việc chăm con.
Trả lời: Không. Cần cung cấp đủ dinh dưỡng cho mẹ giúp phục hồi sau mổ, tuy nhiên có thể ưu tiên thức ăn dễ tiêu hóa và hợp khẩu vị.
Trả lời: Bú theo nhu cầu là cách tốt nhất, đặc biệt trong 6 tháng đầu. Bé sẽ tự điều chỉnh lượng bú và giờ bú phù hợp. Không cần ép bé bú đúng giờ như đồng hồ.
Trả lời:
Bé đi tiểu ít nhất 6 lần/ngày (sau ngày thứ 5).
Bé tăng cân đều sau tuần đầu tiên.
Bé bú mẹ chủ động, ngủ ngoan sau bú.
Trả lời:
Tối thiểu 6 tháng đầu bú mẹ hoàn toàn.
Sau đó, tiếp tục bú mẹ đến 24 tháng hoặc lâu hơn nếu mẹ và bé đều sẵn sàng.
Trả lời: Không cần ngừng. Sữa mẹ vẫn an toàn và thậm chí chứa kháng thể giúp bé chống lại virus. Mẹ cần đeo khẩu trang, rửa tay sạch và nghỉ ngơi nhiều hơn.
Trả lời: Hoàn toàn có thể. Mẹ nên:
Vắt sữa và trữ sữa đúng cách để người chăm bé cho bú bằng bình.
Bú mẹ trực tiếp vào sáng – tối và cuối tuần.
Chuẩn bị dụng cụ trữ sữa và trao đổi với người giữ trẻ về cách cho ăn.
Trả lời: Chỉ khi có chỉ định từ bác sĩ (ví dụ: bé không tăng cân dù đã bú mẹ đúng cách, mẹ mắc bệnh cần điều trị ngưng bú tạm thời...). Ưu tiên hỗ trợ tăng tiết sữa mẹ trước khi dùng sữa công thức.
Trả lời: Sữa non là sữa tiết ra trong 2–3 ngày đầu sau sinh, màu vàng sánh, giàu kháng thể giúp tăng miễn dịch, phòng nhiễm trùng cho trẻ sơ sinh.
Trả lời: Có. Sữa mẹ chứa đầy đủ chất dinh dưỡng, nước và kháng thể cần thiết cho bé trong 6 tháng đầu đời.
Trả lời: Không. Sữa mẹ chứa đầy đủ chất dinh dưỡng, nước và kháng thể cần thiết cho bé trong 6 tháng đầu đời.
Trả lời: Không đúng. Sữa mẹ có thành phần lý tưởng cho bé, dễ tiêu hóa hơn sữa công thức và thay đổi phù hợp theo nhu cầu phát triển.
Trả lời: Có. Nghiên cứu cho thấy sữa mẹ có thể thay đổi chút ít về thành phần dựa trên độ tuổi, giới tính và sức khỏe của bé.
Trả lời: Có thể vắt sữa khi mẹ phải xa bé, bị tắc tia sữa, hoặc cần duy trì nguồn sữa. Vắt bằng tay hoặc máy đều được.
Trả lời: Trong tủ đông -18°C: bảo quản tối đa 6 tháng. Sau khi rã đông, dùng trong 24 giờ nếu giữ mát và không hâm lại nhiều lần.
Trả lời: Cho bé bú nhiều, massage ngực, chườm ấm trước khi bú, hút/vắt hết sữa dư. Nếu có sốt, nên đi khám.
Trả lời: Bú mẹ tạo gắn bó tình cảm nhưng không khiến bé "bám mẹ quá mức". Giai đoạn này cần sự gần gũi để phát triển cảm xúc.
Trả lời: Mẹ cần được cung cấp thông tin đúng, có thể nhờ chuyên gia tư vấn hỗ trợ để gia đình hiểu lợi ích của sữa mẹ.
Trả lời: Không. Cho con bú là hành động tự nhiên và nên được xã hội tôn trọng. Mẹ có thể dùng khăn choàng nếu cần kín đáo.